สายแลนแต่ละสี ต่างกันอย่างไร ความเร็วเท่ากันไหม?

เคยสังเกตกันไหมว่า ทำไมตอนเดินสายแลนต่ออินเทอร์เน็ตถึงมีหลายสี? แล้วเจ้าสีที่แตกต่างกันอยู่นี้มีความสำคัญหรือส่งผลกระทบต่อความเร็วอินเทอร์เน็ตที่ใช้กันอยู่แค่ไหนนะ? หรือสีที่มีมากมายนี้จะเป็นเพียงแค่การออกแบบให้ดูแตกต่างและน่าสนใจเท่านั้น ในบทความนี้เราจะมาตอบคำถามและเรียนรู้ไปพร้อมๆ กันกับข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับ “สีของสายแลน” ที่หลายคนอาจมองข้ามหรือไม่เคยสงสัยมาก่อน ว่าจริงๆ แล้วเป็นเรื่องสำคัญที่คุณควรจะต้องรู้!

สีของสายแลน มีผลต่อความเร็วอินเทอร์เน็ตหรือไม่?

มาเริ่มกับคำถามแรกที่ชวนสงสัยว่า สีของสายแลนมีผลต่อความเร็วอินเทอร์เน็ตหรือไม่? ขอตอบสั้นๆ ก่อนเลยว่า “ไม่มีผลแน่นอน” เพราะความเร็วของอินเทอร์เน็ตที่ใช้กันอยู่นั้นขึ้นอยู่กับทางเทคนิคเชิงลึกมากกว่า เช่น ประเภทของสาย (Category หรือ CAT) และความยาวตอนติดตั้งสายแลน เป็นต้น

แต่ถ้าไม่มีผลกระทบต่อความเร็วอินเทอร์เน็ตแล้วละก็ทำไมถึงต้องมีหลายสีกันนะ? งั้นเรามานึกภาพไปพร้อมกันว่า ถ้ามองไปที่ระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตที่เต็มไปด้วยการเดินสายแลนจำนวนมาก การใช้สายแลนที่มีสีสันแตกต่างกันจึงเป็นการช่วยระบุการใช้ของสายแลนแต่ละเส้นได้ง่ายขึ้น เช่น

1. การจัดระเบียบ

ถ้าพูดถึงระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ตขนาดใหญ่ไม่ว่าจะเป็นตามห้างสรรพสินค้าหรือในออฟฟิศขององค์กรขนาดใหญ่ การติดตั้งสายแลนที่มีสีแตกต่างกันจะง่ายต่อการติดตามและแก้ไขปัญหาในอนาคตได้รวดเร็วขึ้น เช่น สีแดงสำหรับสายอินเทอร์เน็ตหลัก ส่วนสีเขียวสำหรับการเชื่อมต่ออุปกรณ์ในห้องประชุม หรือการเดินสายแลนสีเหลืองสำหรับการใช้งานชั่วคราว เพราะทั้งหมดนี้ช่วยลดความสับสนในการเสียบใช้งานจากจำนวนสายที่มากมายของระบบแลน

2. การระบุประเภทการใช้งาน

ต่อจากการจัดระเบียบระบบแลนข้อก่อนหน้า สีของสายแลนยังสามารถใช้ระบุฟังก์ชันต่างๆ แบบเฉพาะสายได้ด้วย เช่น การเดินสายแลนสีฟ้าที่มักถูกใช้งานในระบบ PoE (Power over Ethernet) ที่สามารถส่งพลังงานและข้อมูลพร้อมกันได้ในคราวเดียว หรือการเดินสายแลนสีขาวที่เน้นใช้เฉพาะการเชื่อมต่ออุปกรณ์สำคัญในเครือข่ายองค์กรเท่านั้น

3. การสื่อสารมาตรฐานและโครงการเฉพาะ

สำหรับบางกรณีที่บริษัทหรือองค์กรอาจกำหนดรหัสสีออกมาเฉพาะสำหรับการใช้งานแต่ละโครงการ เช่น เดินสายแลนสีส้มสำหรับการเชื่อมต่อชั่วคราวในระหว่างการติดตั้งสายแลน หรือสายสีม่วงไว้ใช้ในระบบสำรองข้อมูล (Backup Systems) เพื่อเสริมการทำงานในทีมได้อย่างมีประสิทธิภาพมากกว่าเดิม

4. ง่ายต่อการตรวจสอบและบำรุงรักษา

สุดท้ายการมีสายแลนหลากหลายสีนั้นจะยิ่งช่วยให้การตรวจสอบและบำรุงรักษาระบบเครือข่ายได้ในระยะยาวง่ายขึ้น โดยเฉพาะช่วงที่ต้องมีการเปลี่ยนแปลงหรือปรับปรุงระบบแลนประจำปีหรือหากมีเหตุขัดข้องก็ง่ายต่อการจัดการของทีมบำรุงรักษาเช่นกัน

ปัจจัยที่มีผลต่อความเร็วของสายแลน มีอะไรบ้าง?

ถึงแม้เราจะรู้กันไปแล้วว่าสีของสายแลนไม่ได้มีผลต่อความเร็วของอินเทอร์เน็ตแต่อย่างใด แต่ก็ยังมีปัจจัยสำคัญอื่นๆ ที่ส่งผลต่อการทำงานของระบบแลนได้เช่นกัน

1. ประเภทของสายแลน (Category หรือ CAT)

• CAT5e: รองรับความเร็วสูงสุด 1 Gbps ที่ระยะไม่เกิน 100 เมตร ซึ่งจะเหมาะสำหรับการใช้งานทั่วไปในบ้านหรือออฟฟิศขนาดเล็ก
• CAT6: รองรับความเร็วสูงสุด 10 Gbps ที่ระยะไม่เกิน 55 เมตร ซึ่งจะเหมาะสำหรับการใช้งานที่ต้องการความเร็วสูงในระยะใกล้
• CAT6a: รองรับความเร็ว 10 Gbps ที่ระยะไกลถึง 100 เมตร ซึ่งจะเหมาะสำหรับองค์กรที่ต้องการความเสถียรและการเชื่อมต่อในระยะไกล
• CAT7: รองรับความเร็ว 10 Gbps พร้อมฉนวนที่ช่วยลดสัญญาณรบกวนได้ดีกว่า ซึ่งจะเหมาะสำหรับระบบเครือข่ายขนาดใหญ่หรือพื้นที่ที่มีสัญญาณรบกวนมาก เช่น โรงงานอุตสาหกรรม

2. ความยาวของสายแลน

สำหรับปัจจัยเรื่องความยาวของการเดินสายแลนที่อาจจะมีผลต่อความเร็ว ซึ่งโดยปกติสายแลนที่ยาวเกิน 100 เมตร ก็อาจจะเป็นการลดทอนสัญญาณทำให้ความเร็วและความเสถียรของการเชื่อมต่อช้าลง ดังนั้นต้องเลือกใช้สายที่มีขนาดยาวเหมาะกับการใช้งานหรือเพิ่มตัวขยายสัญญาณก็สามารถช่วยแก้ปัญหานี้ได้

3. คุณภาพของสายแลน

แน่นอนว่าถ้าสายแลนทำมาจากวัสดุคุณภาพต่ำ อย่างสายที่ทำจากอะลูมิเนียมเคลือบทองแดง อาจจะไม่ทนทานและลดทอนสัญญาณที่ต้องส่งต่ออยู่ตลอดเวลาไม่ดีเท่าสายที่ทำจากทองแดงแท้ ซึ่งถ้าติดตั้งสายแลนเป็นสายทองแดงแท้นั้นก็จะมีความสามารถในการนำสัญญาณที่ดีกว่าและทนต่อการใช้งานในระยะยาว

4. การติดตั้งและการใช้งาน

ปัจจัยสุดท้ายที่จะส่งผลต่อความเร็วอินเทอร์เน็ตก็คือ การติดตั้งสายแลนที่เหมาะสม เช่น ควรหลีกเลี่ยงการพาดสายผ่านแหล่งกำเนิดสัญญาณเพื่อเลี่ยงการรบกวนมอเตอร์ไฟฟ้าหรือเครื่องใช้ไฟฟ้าขนาดใหญ่และเป็นการเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของระบบเครือข่ายได้อีกด้วย

สรุป

เอาละ! ทีนี้คุณเองก็ไม่ต้องกังวลแล้วว่าสีของสายแลนที่มีความหลากหลายนี้ไม่มีผลต่อความเร็วอินเทอร์เน็ตแน่นอน แต่มีไว้เพื่อช่วยในการจัดระเบียบและระบุการใช้งานในระบบเครือข่ายเท่านั้น เพราะปัจจัยอื่นอย่างการติดตั้งสายแลนต่างหากที่ส่งผลต่อความเร็ว หรือแม้แต่ประเภทของสายแลน ความยาวของสาย หรือปัจจัยสำคัญก็มาจากคุณภาพของวัสดุที่ใช้ผลิตนั่นเอง ดังนั้นเพื่อการใช้งานที่มีประสิทธิภาพควรเลือกสายแลนที่เหมาะสมกับการใช้งานตั้งแต่เริ่มเดินสายแลนจะดีที่สุด

FAQ (คำถามที่พบบ่อย)

สายแลนสีฟ้าต่างจากสีอื่นอย่างไร?

ส่วนใหญ่สายแลนสีฟ้าจะถูกใช้เพื่อระบุสาย PoE (Power over Ethernet) ในการส่งพลังงานและข้อมูลพร้อมกัน ยิ่งไปกว่านั้นยังสามารถเพิ่มความชัดเจนในงานติดตั้งระบบเครือข่าย และยังช่วยให้ง่ายต่อการตรวจสอบหรือเปลี่ยนสายหากมีปัญหาในระบบได้อีกด้วย

สายแลน CAT6 กับ CAT7 ต่างกันอย่างไร?

มาเริ่มกันที่ประเภท CAT6 ที่รองรับความเร็วสูงสุด 10 Gbps ในระยะไม่เกิน 55 เมตร แต่สำหรับประเภท CAT7 ถึงจะรองรับความเร็วเดียวกันแต่สามารถส่งสัญญาณได้ในระยะที่ไกลกว่า เพราะมีฉนวนที่ช่วยลดสัญญาณรบกวนได้ดีกว่า ซึ่งเหมาะกับระบบที่ต้องการความเร็วและมีความเสถียรสูง

สายแลนยาวเท่าไหร่ถึงจะดี?

ความยาวของสายแลนไม่ควรเกิน 100 เมตร แต่จริงๆ หากต้องการระยะไกลกว่านี้ ควรจะใช้ตัวขยายสัญญาณเข้ามาช่วยเสริมความเร็ว หรือเปลี่ยนมาใช้สายไฟเบอร์ออปติกแทนจะดีกว่า