เคยนึกสงสัยกันไหมว่า ทำไมเวลาที่เราเข้าเว็บไซต์ใหม่ๆ มักจะมี pop-up ขึ้นมาถามว่า ‘ยอมรับ Cookies ไหม?’ อาจจะกดยอมรับบ้างหรือบางครั้งก็กดปิดหน้าต่างนั้นไปโดยไม่ได้สนใจบ้าง ซึ่งจริงๆ แล้ว Cookies นั้นคืออะไร มีความสำคัญแค่ไหนกับ IT Network บนเว็บไซต์ธุรกิจ และทำไมถึงต้องมีขึ้นมาถามตลอดเวลา มาไขข้อสงสัยแบบหมดเปลือกในบทความนี้ที่จะทำให้เข้าใจเกี่ยวกับ Cookies และความสำคัญของมันมากขึ้น!
Cookies คืออะไร?
การติดตั้งระบบ IT เว็บไซต์มักจะต้องมีเจ้าตัว Cookies อยู่เสมอ ซึ่งก็คือไฟล์ข้อมูลขนาดเล็กที่ถูกสร้างขึ้นเมื่อมีผู้ใช้งานอินเทอร์เน็ตเข้าใช้งานเว็บไซต์ หลังจากนั้นเว็บไซต์ก็จะทำหน้าที่เก็บ Cookies นี้ไว้ในเบราว์เซอร์ของผู้ใช้งาน เรียกได้ว่าเป็นการช่วยจดจำข้อมูลต่างๆ อย่างการตั้งค่าภาษา สถานะการล็อกอิน ไปจนถึงการกดสินค้าอะไรใส่ในตะกร้าสินค้า ซึ่งนั่นคือ Cookies กำลังทำงานเก็บข้อมูลอย่างละเอียด
นอกจากนี้ Cookies ก็ยังกลายเป็น IT Services ที่สร้างความสะดวกสบายในการใช้งานเว็บไซต์ประจำให้ผู้เข้าใช้งานไม่ต้องกรอกข้อมูลซ้ำๆ เช่น ข้อมูลเข้าระบบ ข้อมูลส่วนตัวที่เคยกรอกไปแล้ว หรือไม่ต้องมากำหนดค่าต่างๆ ใหม่ในทุกครั้งที่เข้าเว็บไซต์เดิมอีกต่อไป
ทำไมเว็บไซต์ต้องใช้ Cookies?
Cookies เป็นส่วนสำคัญแรกๆ ของการติดตั้งระบบ IT ที่ทำให้เว็บไซต์ทำงานได้อย่างราบรื่นและตอบสนองความต้องการของผู้ใช้งาน ว่าแต่ทำไมเว็บไซต์ถึงต้องเลือกใช้ Cookies และมีประโยชน์อย่างไรทั้งสำหรับผู้ใช้งานและเจ้าของเว็บไซต์
ประโยชน์สำหรับผู้ใช้งาน
- จดจำการตั้งค่า: Cookies เหมือนเป็น IT Services ที่สามารถจดจำการตั้งค่าที่ผู้ใช้งานกำหนดไว้ตั้งแต่ครั้งแรกได้ เช่น ภาษา, ธีม หรือขนาดตัวอักษร ซึ่งเมื่อกลับมาใช้งานเว็บไซต์อีกครั้ง การตั้งค่าเหล่านี้จะยังคงเหมือนเดิมไม่เปลี่ยนไป
- สถานะการเข้าสู่ระบบ: อีกหนึ่ง IT Services คือช่วยให้ผู้ใช้งานไม่ต้อง Login ซ้ำทุกครั้งที่เข้าใช้งานเว็บไซต์เดิม
- รู้ใจสายชอปมากขึ้น: จะทำการจดจำสินค้าในตะกร้า แม้ว่าผู้ใช้จะปิดเบราว์เซอร์ไปก่อนที่จะทำการสั่งซื้อ จึงไม่ต้องกลัวว่าสินค้านั้นจะหายไปและต้องกดใหม่อีกรอบให้ยุ่งยาก
- ใช้งานง่ายและรวดเร็ว: Cookies กลายเป็นตัวช่วยสำคัญที่เข้ามาลดความยุ่งยากในการกรอกข้อมูลซ้ำๆ เช่น ชื่อ ที่อยู่ หรือข้อมูลการชำระเงิน
ประโยชน์สำหรับเจ้าของเว็บไซต์
- วิเคราะห์พฤติกรรมผู้ใช้งาน: Cookies ให้ข้อมูลเชิงลึกในระบบ IT Network เกี่ยวกับพฤติกรรมผู้ใช้ ทั้งเวลาการใช้งานในแต่ละหน้า หรือหน้าที่ไหนมีการเข้าชมสูงสุด จึงเป็นแนวในการปรับปรุงเนื้อหาและบริการได้ดีขึ้น
- การปรับแต่งโฆษณา: ช่วยให้ระบบ IT ได้แสดงโฆษณาบนเว็บไซต์โดนใจผู้ใช้งานจากการวิเคราะห์พฤติกรรมผู้ใช้งาน จึงง่ายต่อการปิดการขายมากขึ้น
- เพิ่มประสิทธิภาพเว็บไซต์: สามารถใช้ข้อมูลจาก Cookies เพื่อให้ระบบ IT ตรวจสอบว่าเว็บไซต์ทำงานได้ดีเท่าที่ควรหรือไม่ ทั้งระยะเวลาในการโหลดหน้าเว็บ หรือปัญหาที่เกิดขึ้นกับผู้ใช้งานในแต่ละครั้ง
ประเภทของ Cookies
- Session Cookies: เป็นประเภทที่มีอายุการใช้งานเฉพาะขณะที่ผู้ใช้อยู่ในเว็บไซต์นั้น และจะถูกลบเมื่อปิดเบราว์เซอร์ เหมาะสำหรับการใช้งานชั่วคราว เช่น การกรอกแบบฟอร์ม
- First-party Cookies: เป็นประเภทที่สร้างโดยเว็บไซต์ที่ผู้ใช้งานกำลังเข้าใช้งาน ทำหน้าที่จัดเก็บข้อมูล IT Network เช่น การตั้งค่าหรือสถานะการเข้าสู่ระบบ
- Third-party Cookies: เป็นประเภทที่สร้างโดยระบบ IT ของบุคคลภายนอก เช่น บริษัททำโฆษณาออนไลน์บนเว็บไซต์ ที่ติดตามการใช้งานข้ามเว็บไซต์ ที่ปรับแต่งโฆษณาตามความสนใจของผู้ใช้งาน
- Persistent Cookies: ประเภทนี้มีอายุการใช้งานยาวนานกว่า เพื่อจดจำข้อมูล IT Network ในระยะยาว เช่น การล็อกอินอัตโนมัติ
กฎหมายและ Cookies
การนำข้อมูลจาก Cookies ในระบบ IT Network จากผู้ใช้งานแบบที่ได้กล่าวมานั้นจะมีผลกระทบต่อกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA) จริงหรือเปล่า มาดูข้อเท็จจริงสำหรับคำถามนี้กัน ซึ่งอย่างที่ใครๆ ก็รู้จักว่า PDPA มีเป้าหมายสำคัญในการปกป้องข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ใช้งานจากระบบ IT Network โดยใจความจะระบุให้เว็บไซต์และองค์กรต่างๆ ต้องขอความยินยอมหากจะมีการเก็บข้อมูล นำไปใช้ หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนตัวจากผู้ใช้งานก่อนเสมอ ซึ่ง Cookies ก็จัดอยู่ในข้อมูลส่วนบุคคลที่กฎหมายนี้คุ้มครอง
ดังนั้นระหว่างกฎหมาย PDPA กับข้อมูล Cookies ผู้ใช้งานต้องได้รับการแจ้งเตือนเกี่ยวกับการเก็บ Cookies ผ่านหน้าต่าง Pop-up ที่แสดงทุกครั้งเมื่อมีการเข้าใช้งานเว็บไซต์ เพื่อสร้างความโปร่งใสกับผู้ใช้งานและช่วยเพิ่มความไว้วางใจระหว่างเว็บไซต์กับผู้ใช้งาน ซึ่งเมื่อผู้ใช้งานเลือกยินยอมก็เท่ากับว่าผู้ใช้งานได้ให้ความยินยอมในการเก็บข้อมูลการท่องเว็บไซต์แล้ว
นอกจากนี้ PDPA ยังช่วยสร้างมาตรฐานในการใช้งาน Cookies บน IT Network โดยลดความเสี่ยงในการละเมิดข้อมูลส่วนตัว เช่น การติดตามพฤติกรรมออนไลน์โดยไม่ได้รับอนุญาตจากผู้ใช้งาน สุดท้ายแล้วหน้าต่างขอความยินยอม Cookies จะไม่ใช่เป็นเพียงการปฏิบัติตามกฎหมายเมื่อทำการติดตั้งระบบ IT บนเว็บไซต์เท่านั้น แต่ยังช่วยส่งเสริมความปลอดภัยและสิทธิส่วนบุคคลของทุกคนในโลกออนไลน์ได้อีกด้วย
ต้องจัดการ Cookies อย่างไร?
การจัดการ Cookies เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยควบคุมข้อมูลส่วนตัวและเพิ่มความปลอดภัยในขณะที่ใช้งานบน IT Network ซึ่งต้องจัดการ Cookies ในเบราว์เซอร์ต่างๆ อย่างไรบ้าง
1. การลบ Cookies
วิธีจัดการที่ง่ายที่สุดวิธีแรกคือ การลบ Cookies ซึ่งจะสามารถช่วยล้างข้อมูล IT Network ที่เว็บไซต์เก็บไว้บนเบราว์เซอร์ของผู้ใช้งานได้ เช่น ประวัติการ Login หรือการตั้งค่าการใช้งานเว็บไซต์ต่างๆ อย่างบน Google Chrome ที่สามารถทำได้โดยไปที่ตัวเลือกตั้งค่า และเลือกลบข้อมูลการท่องเว็บ หรือบน Safari ก็สามารถใช้ตัวเลือก Manage Website Data และเลือกเว็บไซต์ที่ต้องการลบ Cookies แล้วกด Remove ได้ทันที
2. การบล็อก Cookies
นอกจากการล้างข้อมูล IT Network แล้วก็ยังสามารถป้องกันไม่ให้เว็บไซต์สร้าง Cookies ใหม่ขึ้นมาได้อีกด้วย ซึ่งวิธีจัดการก็ไม่ได้ยุ่งยากเช่นกันหากใช้งานเว็บไซต์บนเบราว์เซอร์ต่างๆ ขอยกตัวอย่าง Google Chrome ที่สามารถบล็อก Cookies ได้โดยการเลือกการตั้งค่าเหมือนเดิม เข้าไปที่เมนูความเป็นส่วนตัวและความปลอดภัย จะมีให้เลือกจัดการ Cookies และกดบล็อกได้เลย
3. การตั้งค่าการยอมรับ Cookies
การตั้งค่ายอมรับ Cookies ตั้งแต่แรกเหมือนการติดตั้งระบบ IT บนเบราว์เซอร์ต่างๆ ผู้ใช้งานก็สามารถทำได้เช่นกัน โดยสามารถกำหนดการยอมรับประเภทของ Cookies เท่าที่ต้องการ เช่น ต้องการเลือกอนุญาตเฉพาะ First-party Cookies แต่บล็อกการทำงานจาก Third-party Cookies เพื่อป้องกันการติดตามข้อมูลข้ามเว็บไซต์ เรียกว่าเป็นการจัดการ Cookies ได้อย่างอิสระและเพิ่มความรู้สึกปลอดภัยทุกครั้งที่ใช้งานอีกด้วย
4. ใช้ส่วนขยาย (Extensions)
อีกหนึ่งวิธีจัดการที่ใครหลายๆ คนอาจจะยังไม่ค่อยทราบกันถ้าไม่เคยชินกับระบบ IT ก็คงจะเป็นการติดตั้งส่วนขยาย ที่สามารถช่วยเพิ่มการควบคุม Cookies และเพิ่มความเป็นส่วนตัวได้ เช่น uBlock Origin ส่วนขยายบนเบราว์เซอร์ที่จะช่วยบล็อกโฆษณาและ Cookies ที่ไม่จำเป็นขณะใช้งาน หรือ Cookie AutoDelete ส่วนขยายที่จะลบ Cookies โดยอัตโนมัติเมื่อปิดแท็บเบราว์เซอร์ทันที
5. จัดการ Cookies ในเบราว์เซอร์มือถือ
ความก้าวล้ำของระบบ IT Network ที่เข้าถึงทุกอุปกรณ์ทำให้นอกจากจัดการ Cookies บนคอมพิวเตอร์แล้ว ก็ยังต้องจัดการบน Smartphone อีกด้วย ซึ่งก็ไม่ได้แตกต่างจากวิธีบนคอมพิวเตอร์เท่าไร แต่ก็จะขึ้นอยู่กับ Application ที่ใช้งานเว็บไซต์ในแต่ละระบบปฏิบัติการมือถือ เช่น iPhone จะเป็นระบบ ios ที่ใช้งาน Safari ส่วนระบบ Android มักใช้งานผ่าน Google Chrome
สรุป
สำหรับการติดตั้งระบบ IT ให้เว็บไซต์ใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ Cookies ได้กลายเป็นเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้การใช้งานสะดวกและราบรื่นมากขึ้นทั้งเจ้าของเว็บไซต์และผู้ใช้งาน แต่ก็ยังคงมีความเสี่ยงเรื่องความเป็นส่วนตัว ดังนั้นการรู้จักจัดการ Cookies และเข้าใจข้อกำหนดของกฎหมาย PDPA ก็จะยิ่งสร้างความปลอดภัยและมั่นใจได้มากขึ้นทุกครั้งที่เข้าใช้งาน
FAQ
ถ้าไม่กดยอมรับ Cookies จะเกิดอะไรขึ้น?
หากมีความกังวลที่จะกดยอมรับ Cookies ก็ไม่เป็นไร เพราะบางเว็บไซต์ก็อาจจะยังให้เข้าใช้งานได้ตามปกติ แต่ฟีเจอร์บางอย่างอาจใช้งานไม่ได้ เช่น ตัวช่วยเหลือในด้าน IT Services อย่างการจดจำการตั้งค่า, Auto login หรือประวัติการกดสินค้าใส่ในตะกร้าก็อาจหายไป ซึ่งบางเว็บไซต์ก็บังคับให้ยอมรับ Cookies ก่อนเท่านั้นถึงจะเข้าใช้งานได้
Cookies อันตรายไหม?
เรียกว่าส่วนใหญ่แล้วกันที่ไม่อันตราย เพราะ Cookies มักถูกนำไปใช้งานในระบบ IT ของเว็บไซต์ให้สะดวกสบายขึ้น เช่น ช่วยจำการตั้งค่าหรือช่วยให้การ Login ง่ายขึ้น แต่ Cookies บางประเภท อย่าง Third-party Cookies อาจถูกใช้เพื่อติดตามพฤติกรรมแบบข้ามเว็บไซต์ที่ทำให้กระทบความเป็นส่วนตัวได้เช่นกัน
Cookies เก็บข้อมูลอะไรบ้าง?
โดยส่วนใหญ่ข้อมูล IT Network ที่ Cookies เก็บเป็นพื้นฐานก็จะเป็น การตั้งค่าภาษา, สถานะการ Login หรือ ประวัติการเยี่ยมชมหน้าเว็บไซต์ ที่สามารถนำมาต่อยอดช่วยให้เว็บไซต์ทำงานได้ดีขึ้น แต่ไม่ได้เก็บข้อมูลส่วนตัวโดยละเอียดอย่างหมายเลขบัตรเครดิตหรือรหัสผ่านหากไม่ได้รับอนุญาต
ลบ Cookies แล้วข้อมูลจะหายไหม?
หายแน่นอน เพราะการลบ Cookies จะล้างข้อมูลการท่องเว็บไซต์ที่เคยเข้าชมหรือการตั้งค่าในเว็บไซต์ แม้แต่ประวัติการล็อกอินและรายการสินค้าในตะกร้าเองก็หายเช่นกัน ซึ่งทำให้ผู้ใช้งานต้องทำการ Login ใหม่หรือปรับตั้งค่าต่างๆ อีกครั้ง
ตั้งค่า Cookies อย่างไร?
การตั้งค่าหรือแม้แต่การจัดการ Cookies ก็จะมีความแตกต่างกันไปในแต่ละเบราว์เซอร์ที่ใช้งาน ซึ่งส่วนใหญ่จะอยู่ในแถบเมนูการตั้งค่าเกี่ยวกับความเป็นส่วนตัว นอกจากนี้การตั้งค่าจะช่วยควบคุม Cookies ได้ตามที่ต้องการ และเพิ่มความปลอดภัยในการใช้งานอินเทอร์เน็ตได้อีกด้วย
เฮลโหลไพน์ (Hellopine) บริการที่ปรึกษาด้านเทคโนโลยีที่ให้บริการโซลูชันไอทีครบวงจรสำหรับองค์กรธุรกิจและสำนักงานต่างๆ เราออกแบบและวางโครงสร้างระบบ IT ที่เหมาะสมกับธุรกิจของคุณโดยเฉพาะ ติดต่อ Hellopine เพื่อรับคำปรึกษาโดยผู้เชี่ยวชาญ โทร 02-100-5073 หรือทางเว็บไซต์ www.hellopine.com